Vraag het Elmer - 'Bezorgde Moeder'
Graag breng ik, een bezorgde moeder, de volgende vraag in:
Mijn opa die ruim 30 jaar geleden overleden is, had een sterke eigen wil; net als mijn moeder, mijn twee zonen en ik. Dankzij die wil is opa een grote boer geworden, met een prachtig veeteeltbedrijf.
Hij werd geroemd omdat hij vaak dwars tegen alle protocollen in, zijn eigen manier van boer-zijn aanhield en dat heeft hem geen windeieren gelegd.
Toen zijn vrouw op 48-jarige leeftijd overleed en hem achterliet met 9 kinderen tussen de 18 en 2 jaar, raakte hij verbitterd en hard. Zijn bedrijf is tot aan zijn dood goed blijven gaan, maar zijn kinderen werden bang voor hem: zijn wil was wet en geen discussies. Ik heb echter ook goede herinneringen aan mijn opa, al was hij een grote man en weinig zacht, zijn pretoogjes kan ik me nog goed herinneren.
Mijn moeder, oudste uit het gezin, kreeg op haar 18e de zorg voor het huishouden en de 8 kinderen onder haar. Haar vader (mijn opa) steunde emotioneel erg op haar. Dit hield ze slechts 2 jaar vol, toen was ze nagenoeg overspannen en heeft een tante haar gelukkig ontzet uit deze veel te zware taak. Mijn moeder had een fijne band met haar moeder; ze mist haar nog elke dag.
Mijn moeder heeft zich heel haar leven ingezet om goed te doen en goed te zorgen voor anderen. Zo langzamerhand komt ze tot de conclusie dat ze haar sterke wil altijd heeft ingezet tegen zichzelf: ze moest altijd dapper zijn, ze moest altijd begrip hebben, ze moest doorzetten en voor anderen klaarstaan. Ze zegt nu van veel keuzes in haar leven spijt te hebben, want ze heeft zoveel gegeven en zo weinig gekregen…
Ikzelf heb vorig jaar moeten inzien dat ik het voorbeeld van mijn moeder prachtig kopieer. Ook ik moet vaststellen dat ik eigenlijk heel goed weet wat ik wil, maar dat ik dit zelden of nooit respecteer. Ik stem af op mijn omgeving en pas me daar op aan. Ik redeneer altijd vanuit de ander en ik wijs mijn eigen wensen af. Ik heb tot een paar jaar geleden gedacht dat ik geen eigen wil had: nu weet ik dat ik die zeker wel heb, maar bang ben om die te laten horen.
Wat betreft mijn kinderen: ik heb 2 kinderen (23 en 20 jaar) uit een huwelijk dat 18 jaar heeft standgehouden. Mijn jongste zoon is geboren uit mijn laatste relatie (met een man met een borderline persoonlijkheidsstoornis), welke vorig jaar na 12 jaar is gestrand. Deze 3 kinderen hebben veel en een goed contact met elkaar en de vader van de oudste kinderen heeft ook een prettig contact met mijn jongste.
Mijn oudste zoon (23 jr) volgt gedragstherapie: hij wil leren beter voor zichzelf ruimte te maken en ontdekken wat hij zelf nodig heeft/ graag wil. We kunnen hier goede gesprekken over hebben en oh, ik herken zijn worsteling helemaal.
Mijn jongste zoon (10 jr) heeft van jongs af aan 2 gezichten: hij is super lief, heel gevoelig en heel sociaalvaardig, hunkert naar bevestiging en aanraking. Tegelijkertijd laat hij regelmatig zijn andere kant zien; dan is hij sterk, heel autonoom en wil hij alles ‘selluf doen’ en aanvaart hij bijna geen leiding. Soms doet hij daardoor zijn omgeving pijn/ maakt hij dingen stuk. En dat vindt hij vervolgens dan weer vreselijk!
Mijn vraag aan jou:
- Waarom gebruiken wij onze krachtige eigen wil alleen maar om ons zelf onder de duim te houden, in plaats van deze in te zetten om goed voor onszelf te zorgen?
- Hoe ga ik mijn jongste zoon uit deze tweestrijd helpen stappen? Hij vecht ons dilemma in zijn korte leventje zo uit en heeft het daardoor vaak best lastig. Mensen snappen zijn tweezijdigheid niet en hij wordt vaak alleen maar afgerekend op zijn stoere kant.
Hartelijke groet,
'Een bezorgde moeder'
Elmer's antwoord:
Beste Bezorgde Moeder,
De overlevingsmechanismen lijken hier vrij duidelijk te zijn. Jouw moeder heeft vanaf zeer jonge leeftijd de verantwoordelijkheid voor haar broertjes en zusjes én voor haar vader moeten dragen. Nu hoeft de zorg dragen voor broertjes en zusjes niet zo’n punt te zijn (het was ook noodzakelijk) en als haar vader daarin ook zijn waardering gaf kan het ook nog zeer vervullend zijn voor zijn dochter.
Maar het langere tijd verantwoordelijk gesteld worden voor het emotionele welzijn van de vader is belastend. De dochter krijgt dan twee (onbewuste) boodschappen mee.
Het eerste is; ‘ik heb alleen bestaansrecht wanneer ik voor mijn vader zorg’. Ze wordt door haar vader dan ook volledig gemanipuleerd. Dit doet de vader niet omdat hij slecht is, maar het is zijn manier om te overleven. Haar eigen behoeften worden geparkeerd en ze staat ten dienste van het emotionele welzijn van haar vader.
Het tweede is: ‘kinderen dienen voor de ouder(s) te zorgen’. Dit is tegen de natuurlijke ordening in, die zegt; ‘ouders zorgen voor de kinderen’.
Jouw eerste vraag; Waarom gebruiken wij onze krachtige eigen wil alleen maar om ons zelf onder de duim te houden, in plaats van deze in te zetten om goed voor onszelf te zorgen?
Dat lijkt voort te komen uit dezelfde dynamieken. Het is jouw taak geworden om te zorgen voor de (emotionele) tekorten van jouw moeder.
Het eerste; je moeder doet (onbewust) een appél op jou. Jij bent zo sterkt, jij kan ook wel voor mij zorgen… En vanuit (wederom onbewuste) liefde doe jij dat voor je moeder.
En het tweede; ook weer de boodschap die jouw moeder zo goed geleerd heeft: ‘kinderen zorgen voor hun ouder(s)’. En zo ben je inderdaad precies hetzelfde gaan doen als je moeder. Die dynamiek maakt dat je onbewust alleen mag bestaan zolang je ten dienste staat van de ander. Want wat begonnen is bij je moeder, zet je door bij iedereen in je omgeving die behoeftig is. Eerst moet je voor hen zorgen, en dan is er pas ruimte voor jezelf. Maar aangezien jij behoeftige mensen aantrekt als een magneet (jullie tegengestelde frequenties vinden elkaar naadloos), kom je nooit aan jezelf toe. En wanneer je ‘nee’ zegt tegen die mensen, voel je je ongelofelijk schuldig. En om dat verschrikkelijke schuldgevoel niet te hoeven voelen zeg je ‘ja’ waar je ‘nee’ dient te zeggen.
En daar ligt dan meteen de oplossing. Als je uit dit patroon wil stappen, dien je de moed te hebben om je grenzen aan te geven en ‘nee’ te zeggen tegen al die behoeftige mensen. Want de ‘nee’ tegen de ander is de ‘ja’ voor jezelf. Maar dat heeft wel een prijs. Het vraagt van jou om dat gevoel van schuld dat je dan onvermijdelijk gaat ervaren te verdragen. Het goede nieuws is; als je dat lukt, wordt het ook steeds makkelijker om die schuld te dragen en je grenzen aan te geven. En dan word je uiteindelijk niet meer geleefd door je gevoel van schuld, maar kun je je laten bewegen door het leven zelf.
Jouw tweede vraag; Hoe ga ik mijn jongste zoon uit deze tweestrijd helpen stappen?
Hier lijkt het volgende aan de hand te zijn; je zoon is loyaal aan zijn overgrootvader en aan zijn vader. Loyaal aan het overlevingsgedrag van de opa (zijn wil is wet, hij bepaalt ‘selluf’ wel wat hij doet, tegen de wensen van de omgeving in) en ook trouw aan zijn vader. Een kenmerk van een borderline persoonlijkheidsstoornis is dat ze mensen pijn kunnen doen, zodat die mensen steeds weer moeten bewijzen dat ze wel van hem blijven houden. Het is heel goed mogelijk dat je zoon, vanuit die onbewuste loyaliteit naar zijn overgrootvader én naar zijn vader, dit gedrag kopieert.
Wat helpend kan zijn voor je zoon is om hem verhalen te vertellen over zijn overgrootvader. En dan vooral benadrukken dat die overgrootvader wel zo stoer moest zijn om te overleven, maar dat je zeker weet dat hij het liefst zou willen dat zijn achterkleinzoon dat niet meer hoeft. En dat je voelen kan dat jouw opa heel veel van zijn achterkleinzoon houdt (ook al heeft hij hem natuurlijk nooit gezien). En dat jouw zoon ook van hem mag houden…
Wanneer zijn overgrootvader zo in beeld komt, kan dat helpen om de onbewuste loyaliteit met bijbehorende patronen te doorbreken.
En leg ook uit, op een manier die een jongen van zijn leeftijd kan begrijpen, dat zijn vader heel veel van hem houdt, maar dat hij niet anders kan doen dan hij doet. En dat je zoon geen andere mensen pijn hoeft te doen om te laten zien dat hij van zijn vader houdt (het kopieergedrag). Hij mag zijn liefde op een andere manier tonen.
Hartelijke groet,
Elmer
Nog geen reacties