Familieopstellingen

Voor wie?

Een familieopstelling is er voor iedereen die ergens in vastloopt of terugkerende patronen in het leven ervaart, en daar niet of moeilijk uit komt.
Hieronder volgt een opsomming van de thema's of problemen waar een opstelling bij kan helpen:
 

• Als je jezelf graag wil bevrijden van belemmerende patronen, zowel privé als op het werk.
• Als je in een gezonde verbinding wil komen met je ouders, je kinderen of andere familieleden.
• Wanneer je inzicht wil krijgen in familieconflicten en daar op een goede manier mee wil kunnen omgaan.
• Wanneer je inzicht wil krijgen in een werkconflict en daar op een goede manier mee wil kunnen omgaan.
• Als je graag duidelijkheid wil krijgen over je partnerrelatie en hier (alleen of samen) aan wil werken. Is het mogelijk om de verbinding en liefde (weer) te herstellen en te verstevigen?
• Als je duidelijkheid wil krijgen over het wel of niet aangaan van een partnerrelatie.
• Wanneer je graag (weer) verbinding wilt voelen met andere mensen en met het leven.
• Als je je draai of je doel in het leven niet kan vinden.
• Wanneer je inzicht en beweging wil krijgen in onverklaarbare gevoelens van angst, verdriet, woede, schuldgevoelens of het gevoel er niet bij te horen.
• Wanneer je last hebt van verslavingen of overheersende seksuele gevoelens en daar graag inzicht en verandering in wil krijgen.
• Wanneer je last hebt van depressies, een psychische aandoening of suïcidale neigingen en heel graag hier meer grip op en inzicht in wil krijgen.
• Als je last hebt van fysieke klachten of een chronische ziekte en nog niets echt geholpen heeft.
• Voor allerlei zaken die aan je knagen of zich blijven herhalen in je leven, maar waar je je vinger niet op kunt leggen.
• Als lid van een samengesteld gezin, waarbinnen je spanningen en problemen ervaart.
• Of als je al veel persoonlijk werk hebt verricht, maar het gevoel blijft hebben nog niet bij de kern te zijn uitgekomen.

Thema of geen thema?

Af en toe staat een 2-daagse in het kader van een thema. Zo'n thema geeft de workshopdagen een bepaalde kleuring. Het kan erg steunend en helend zijn om verhalen en opstellingen van anderen te horen en te zien die allemaal aansluiten bij een hetzelfde thema. Als een bepaald thema je aanspreekt, dan zijn dit waarschijnlijk fijne dagen voor jou.
Niettemin kun je tijdens themadagen ook een vraag voor een opstelling inbrengen die afwijkt van het thema. Niets is 'verplicht' en alles is mogelijk.

Informatie

Op deze pagina vind je praktische informatie over de workshops Familieopstellingen, informatie over het verschil tussen deelnemers en representanten en de werkwijze bij Familieopstellingen.

Begeleiders

De opstellingen worden begeleid door Elmer Hendrix, Mieke Kox of Yvonne Woordes.
In de agenda en in de informatie die je toegezonden krijgt staat altijd aangegeven wie er die dag zal begeleiden.
 

Tijden

Er wordt gewerkt van 9.30 tot uiterlijk 17.00 uur. (Inloop vanaf 9.00 uur)
Bij weinig opstellingen, of opstellingen die snel tot de kern komen, kan het gebeuren dat we vroeger klaar zijn.
 

Dagverzorging

De 1- en 2-daagse workshops worden verzorgd met koffie, thee en lekkers en zijn exclusief lunch.
Neem daarom een eigen lunchpakket mee of je kunt gebruik maken van de horeca in de buurt.
 

Locatie

Raadpleeg de agenda voor de juiste locatie bij de datum van je voorkeur. Een paar weken voor aanvang van de activiteit krijg je een e-mail waarin staat op welk adres de activiteit gaat plaatsvinden.
Doorgaans is er ruim voldoende mogelijkheid tot (gratis) parkeren.

Wachtlijst

Indien een workshop vol is, is het nog wel mogelijk om je aan te melden. Je wordt dan op een wachtlijst geplaatst en op de hoogte gesteld als er een plaats is vrijgekomen.

Werkwijze Familieopstellingen

Een opstelling begint meestal met een kort gesprek vooraf waarin je je vraag of thema inbrengt. Vervolgens stelt de opsteller vragen en stemt zich af op jouw familiesysteem om zich een beeld te vormen van de onderliggende patronen en dynamieken.
Het is niet zo belangrijk om een duidelijke vraag te hebben, wél moet je ergens tegenaan lopen; bijvoorbeeld een probleem of patroon waar je in vastloopt of wat zich telkens herhaalt in je leven. Hoe dringender het thema, hoe krachtiger een opstelling kan laten zien wat er speelt.
Vervolgens bepaalt de opsteller wat er opgesteld gaat worden, en zoekt daar de representanten voor uit (bijvoorbeeld voor jezelf, je moeder, je vader etc.).
 

De opstelling

Wanneer de representanten gekozen zijn begint het opstellingswerk. Deze representanten worden uitgenodigd om hun innerlijke beweging te volgen, en vinden hun plek in de ruimte. 
De wijze waarop deze representanten staan opgesteld ten opzichte van elkaar en hoe ze in de ruimte staan geeft al heel veel informatie, maar het meest bijzondere (en onverklaarbare) is dat de representanten in staat blijken te zijn om lichamelijk en emotioneel heel zuiver te kunnen voelen wat zich afspeelt in de personen die ze representeren.
Het blijkt dat ze toegang hebben tot de diepere en vaak onbewuste lagen van het familiesysteem waarin ze staan opgesteld en waarvoor ze zich opengesteld hebben. En ondanks dat we niet precies weten hóe dit bijzondere fenomeen werkt, kunnen we er wel heel goed mee werken.

De begeleider kan nu aan de hand van de waarnemingen en de informatie die door de representanten en door jou verstrekt worden, onderzoeken wat er in de diepte in het systeem speelt. De opsteller kan aan de opstelling personen toevoegen of er juist uithalen, posities van de representanten veranderen, ze bepaalde zinnen laten uitspreken en rituelen toepassen. 
 

In beweging

Het doel is om weer beweging te krijgen in de ziel van het familiesysteem en in de ziel van de cliënt, waardoor een vastgelopen situatie weer kan gaan stromen.
Soms volgt er nog een nabespreking, waarin eventuele onduidelijkheden misschien nog verhelderd kunnen worden en, indien nodig, kunnen de representanten nog extra informatie geven vanuit hun rol.

Wat zeggen de deelnemers

Veelgestelde vragen (FAQ)

• Wat is een familieopstelling en wat heb ik eraan?

  Een familieopstelling is een werkvorm waarin belastende patronen, die in een familie kunnen voorkomen, zichtbaar gemaakt kunnen worden.

  Iemand die voor een familieopstelling komt, loopt doorgaans tegen iets aan. Bijvoorbeeld: zijn of haar draai niet kunnen vinden in het leven, geen levensdoel voelen, geen geschikte partner kunnen vinden, een moeizame relatie met een of beide ouders hebben, een misplaatste grote verantwoordelijkheid voelen voor iemand (partner, ouders e.d.), een trauma of traumatische jeugd hebben doorgemaakt enz. enz.

  Vaak zit er onder het probleem een dieper en onbewust patroon of verstrikking, dat soms al generaties lang kan bestaan. Zo'n patroon of verstrikking wordt net zo lang (onbewust) doorgegeven totdat het in iemand 'bewust wordt' en deze persoon de cirkel kan doorbreken. Dit geeft voor voor jou als vraaginbrenger vrijheid en opluchting, maar kan ook doorwerken in je hele familiesysteem. 
  Tijdens een famlilieopstelling waar deze patronen zichtbaar worden, kunnen er door de begeleider interventies gedaan worden, die maken dat je je van deze patronen los kan maken.

• Wat brengt een familieopstelling mij?

  Een familieopstelling kan je heel veel brengen. Hieronder hebben we wat voorbeelden opgesomd:

  • Het kan je bevrijden van belemmerende patronen, zowel privé als in het werk.
  • Het helpt je om in een gezonde verbinding komen met je ouders, kinderen of andere familieleden.
  • Het kan je inzicht geven in familieconflicten en hoe daar op een goede manier mee om te kunnen gaan.
  • Het kan je duidelijkheid geven over je partnerrelatie. Is verbinding en liefde (weer) mogelijk?
  • Het kan je inzicht geven over het wel of niet aangaan van een partnerrelatie.
  • Je (weer) verbonden voelen met andere mensen en met het leven.
  • Het kan je helpen om je draai of het doel in je leven te vinden.
  • Het kan je inzicht en een impuls geven in je werksituatie of eigen bedrijf.
  • Het kan je inzicht geven, en beweging brengen in onverklaarbare gevoelens van angst, verdriet, woede, schuldgevoelens of het gevoel er niet bij te horen.
  • Het kan inzicht geven en beweging brengen in verslavingen of in overheersende seksuele gevoelens.
  • Het kan je helpen wanneer je last hebt van depressies, een psychische aandoening of suïcidale neigingen hebt, en hier heel graag meer grip op en inzicht in wil krijgen.
  • Als je last hebt van fysieke klachten of een chronische ziekte en nog niets echt geholpen heeft.
  • Het kan je inzichten geven als lid van een samengesteld gezin, waarbinnen je spanningen en problemen ervaart.
  • Het kan verheldering geven aan iedereen die al veel persoonlijk werk heeft verricht maar het gevoel heeft nog niet bij de kern te zijn uitgekomen.
  • Ook kan het verhelderende inzichten geven aan ouders die een vraag kunnen inbrengen voor hun kind dat vastloopt en/of moeilijk uit belemmerende patronen kan komen, thuis of op school. Het kind hoeft overigens zelf niet bij de opstelling aanwezig te zijn.
• Hoe werkt een familieopstelling?

  Een opstelling is een zeer concrete werkvorm. Het feit dat niemand precies weet hoe een opstelling nu eigenlijk werkt, dat niemand weet hoe het mogelijk is dat een representant in een opstelling (bijna als vanzelf) bewogen wordt en nauwkeurige informatie heeft over de persoon die gerepresenteerd wordt, maakt het niet minder concreet. Het is moeilijk uit te leggen wat het precies is en daarmee hebben sommige mensen misschien de neiging om te denken dat het zweverig is, maar iedereen die erbij aanwezig is ervaart hoe duidelijk en 'aards' een familieopstelling in zijn werk gaat. 
  
  En al is het moeilijk te verklaren hoe een familieopstelling werkt, gelukkig hoeven we ook niet te weten waarom het werkt om er mee te kunnen werken. Vergelijk het maar met zwaartekracht of electriciteit. Het is nog steeds niet helemaal duidelijk hoe het werkt of wat dat precies is, maar desondanks kunnen we het zeer goed waarnemen én ermee werken en het toepassen.

• Hoeveel familieopstellingen heb ik nodig?

  Zo gemiddeld hebben de meeste mensen genoeg aan één tot drie opstellingen (in totaal), maar er zijn ook wel uitschieters. Het hangt er natuurlijk ook van af hoe ‘belast’ je bent, hoeveel trauma’s je hebt opgelopen in het leven.

  Over het algemeen brengt één opstelling al aardig wat inzicht en beweging teweeg bij je, en dat heeft tijd nodig om te bezinken. 

  Een opstelling brengt ook vaak een proces op gang, en dat proces heeft ook zijn eigen tijd nodig. Te snel een opstelling erna doen zou dat proces kunnen verstoren. Wanneer na verloop van tijd het proces lijkt te blokkeren, is het misschien de juiste tijd om weer een opstelling te doen.

• Moet ik een duidelijke vraag hebben voor een familieopstelling?

  Voor een eigen opstelling is het belangrijk dat je een vraag hebt, maar de vraag hoeft zeer zeker niet duidelijk of helder te zijn.

  De vraag, het thema, dat wat jou belemmert, daar waar jij tegenaan loopt in het leven dient voor jou belangrijk te zijn. Ook wanneer dat ‘alleen maar’ een gevoel is, zoals bijvoorbeeld schaamte, angst, depressie, onzekerheid. Overigens kunnen vragen ook werkgerelateerd (stress, burn-out) en ziektegerelateerd zijn, of gaan over thema’s zoals adoptie en/of samengestelde gezinnen.

• Wat is het verschil tussen een 1-daagse en 2-daagse Familieopstellingen?

  Een 1-daagse Familieopstellingen is er voor iedereen die graag een eigen opstelling wil, en/of graag wil ervaren wat familieopstellingen nu eigenlijk zijn.

  Tijdens een 2-daagse Familieopstellingen is er extra veel tijd en ruimte om opstellingen te ervaren, maak je meer opstellingen mee en kan de ervaring zich nog meer verdiepen. Door de opstellingen van anderen word je zelf vaak ook geraakt, en kunnen er al processen bij je in gang gezet worden.
  Ook wordt er voor een 2-daagse soms een thema gekozen, waardoor mensen met gelijke vragen en thematiek elkaar ontmoeten, uitwisselen, mee-resoneren en leren van elkaars opstellingen.

• Moet mijn familie erbij aanwezig zijn?

  Nee, je familie hoeft daar niet bij aanwezig te zijn.
  Wanneer we de familie opstellen, gebruiken we representanten voor je familieleden. Representanten hebben geen voorkennis van de persoon die ze representeren en kunnen daardoor heel zuiver waarnemen wat er in de diepte speelt, waar het echt over gaat.
  Als bijvoorbeeld je echte moeder in de opstelling zou staan, worden haar eigen trauma’s vaak niet zichtbaar uit zelfbehoud, en zonder dat ze zich daarvan bewust is. Een representant echter, ervaart juist die verborgen trauma’s, hoeft deze niet terug te houden, en geeft dus een veel accurater beeld van de realiteit.

• Mag mijn familie erbij aanwezig zijn?

  Er is niets op tegen om samen met een familielid te komen naar een familieopstelling. Het kan juist heel steunend zijn en verhelderd werken om de opstelling van, en met elkaar, mee te maken. Als je samen met een familielid komt, kunnen beiden (indien gewenst) een eigen opstelling krijgen, wat nog meer inzicht in de familie-dynamieken kan geven.
  Echter, of het goed is voor je om samen met je moeder, vader, partner, zus, broer, tante etc. te komen, is helemaal afhankelijk van de band die er tussen jullie beiden is. Wat belangrijk is, en een leidraad kan zijn, is of de aanwezigheid van de ander ontspannend, of juist verkrampend werkt. Het is namelijk van belang dat je alles kan uiten dat geuit wil worden, en dat de ander daarin geen belemmering vormt. Je kunt dit dan ook altijd zelf het beste navoelen en beslissen.

• Hoe moet ik mij voorbereiden op een familieopstelling?

  Voor de workshop is het prettig om zoveel mogelijk feitelijke informatie over je familie van herkomst te verzamelen. Dit geldt zowel als jouw vraag of thema direct gerelateerd is aan je familie van herkomst, als wanneer het een hele andere vraag betreft die bijvoorbeeld betrekking heeft op je huidige gezin, je relatie (of de afwezigheid daarvan), emotionele of psychische problemen, ziekte enzovoort.
  Praat (voor zover dat kan) met je ouders of met andere familieleden om te achterhalen of er misschien vroegere gebeurtenissen zijn voorgevallen waarvan je nog geen weet had. Denk aan miskramen, abortussen, geadopteerde of afgestane kinderen, (ernstige) lichamelijke of geestelijke ziektes in de familie, alcoholisme, ongelukken, gebeurtenissen in de oorlog, familievetes, familiegeheimen, enzovoort.
  Zoek in de directe bloedlijn; ouders, broers en zussen van je ouders, opa’s en oma’s en eventueel nog verder terug.
  Meestal (zeker als het al langer geleden is en het niet zo direct van betrekking is op henzelf) vinden familieleden het fijn om over vroeger te vertellen. 

  En al is het fijn om die informatie achter de hand te hebben, het is niet noodzakelijk om uitgebreide informatie te hebben om een opstelling te kunnen doen. Niet iedereen beschikt (meer) over de mogelijkheid om aan informatie te komen. Ook zonder die feiten kunnen we goed aan het werk gaan.

• Kan ik ook alleen meedoen als toeschouwer tijdens een familieopstelling?

  Ja, dat kan. Je kunt je gewoon aanmelden als deelnemer, dus ook als je alleen maar wilt komen kijken en ervaren wat familieopstellingen nu eigenlijk zijn.
  Mocht tijdens de dag toch behoefte onstaan aan een eigen opstelling, dan blijft de mogelijkheid open om een vraag in te brengen als je dat zou willen.

• Kan ik ook alleen meedoen als representant tijdens een familieopstelling?

  Ja, dat kan. Je kunt je gewoon aanmelden als deelnemer, maar het is niet verplicht om een eigen opstelling te doen. Je kunt die dag dan gewoon meedoen als representant.
  Mocht tijdens de dag toch behoefte onstaan aan een eigen opstelling, dan blijft de mogelijkheid open om een vraag in te brengen als je dat zou willen.

• Kan ik een opstelling voor een ander doen?

  Dat kan, maar uitsluitend wanneer het een eigen kind betreft (zie ook: Kan ik ook een opstelling voor mijn kind doen?) of wanneer de persoon in kwestie daar expliciet toestemming voor gegeven heeft. 

• Kan ik ook een opstelling voor mijn kind doen?

  Een ouder kan en mag altijd een opstelling doen voor haar of zijn kind. De leeftijd van het kind maakt niet uit (tussen 0 en 83...). Het is niet noodzakelijk dat beide ouders aanwezig zijn bij een opstelling voor een kind, en het kind zelf hoeft ook niet bij de opstelling aanwezig te zijn.

• Kun je ook opstellingen met kinderen doen? En wat is dan een geschikte leeftijd?

  Ja, er kunnen zeker ook opstellingen met kinderen gedaan worden. In ons aanbod kan dit bijvoorbeeld tijdens een 1-daagse Familieopstellingen in een groep. De leeftijd en mate van volwassenheid van de kinderen is wel bepalend of deze vorm geschikt is. Voor een kind is het mogelijk om zelf aanwezig te zijn bij de opstelling vanaf de leeftijd van ongeveer 15 - 17 jaar* (afhankelijk van de ontwikkeling en behoefte van het kind), en onder begeleiding van de ouder(s) of verzorger(s). De behoefte en grenzen van het kind staan hierbij altijd voorop.

  Verder is het altijd mogelijk voor de ouders/verzorgers om een opstelling voor hun kind te doen zonder dat het kind aanwezig is. Overigens is het aan te raden om eerst als ouders zelf aan de slag te gaan, omdat veel thema’s waar kinderen mee kunnen worstelen voortkomen uit (onbewuste) belastingen in het familiesysteem.

  * Er kan ook met veel jongere kinderen gewerkt worden, maar dit vraagt een andere aanpak en wordt bijvoorbeeld aangeboden door een aantal systemisch werkende kindercoaches.

• Kan ik ook een opstelling doen over mijn 'samengesteld gezin'?

  Natuurlijk, ook een samengesteld gezin kan worden opgesteld. Los van de vraag of betrokkenen elkaar mogen en van goede wil zijn, komen in een samengesteld gezin vaak spanningen voor. Buiten het samengestelde gezin is er meestal sprake van een of meerdere ex-partners; de biologische ouder van het kind / de kinderen. Door middel van een opstelling kunnen de onbewuste dynamieken die er spelen zichtbaar worden. En door middel van interventies die binnen de opstelling worden toegepast, kan de invloed van deze dynamieken bewuster en kleiner worden.

• Ik ken (één van) mijn biologische ouders niet, kan ik dan toch een opstelling doen?

  Jazeker, voor de opstelling maakt dat niets uit.

• Ik ben geadopteerd, kan ik dan toch een opstelling doen?

  Jazeker, voor de opstelling maakt dat niets uit. Hetzelfde geldt voor pleegkinderen, pleegouders en adoptieouders. 
  Overigens kunnen pleegouders en adoptieouders ook opstellingen doen voor hun pleeg- of adoptiekind.

• Zijn er contra-indicaties, wanneer is een opstelling af te raden?

  Bij psychische aandoeningen en het gebruik van psychofarmaca (zoals bijvoorbeeld anti-psychotica) is het wellicht raadzaam om met de behandelende arts te overleggen of een familieopstelling op dit moment een goed idee is. Verder zijn er wat ons betreft geen contra-indicaties. 

• Hoe staat het met privacy en veiligheid binnen de groepen?

  De veiligheid en privacy van de cliënten hebben wij hoog in het vaandel staan en we doen er alles aan om deze te waarborgen. Dit wordt doorgaans ook zo door de deelnemers ervaren en aan ons teruggekoppeld.

• Ik voel me niet zo op mijn gemak in groepen, kan ik ook een individuele opstelling krijgen?

  Nee, niet meer bij ons. Sinds eind 2019 vinden er geen consulten meer plaats voor particulieren binnen het IVSW.
  Voor individuele systemische consulten verwijzen we graag door naar de praktijk van onze co-trainer Mieke Kox in Uden. Zie voor meer informatie: Centrum van Verbinders.

• Hoe gaat het verder na een opstelling? Is er ook nazorg?

  Het is na een opstelling uiteraard altijd mogelijk om contact met ons op te nemen (stuur ons even een e-mail) om een en ander nog na te bespreken.

• Zijn familieopstellingen ook te combineren met andere vormen van therapie?

  Jazeker. Wij kunnen geen therapie bedenken die conflicteert met familieopstellingen. 

• Ik wil kijken naar mijn relatie, moet mijn partner daar ook bij zijn?

  Het beste is het wanneer de partner daarbij aanwezig is, maar het kan ook zonder. Wanneer de partner er toestemming voor geeft kunnen we ook naar zijn of haar deel van het thema of probleem kijken. Wanneer de partner géén toestemming  geeft, kun je alleen naar je eigen deel van het relatiethema of probleem kijken. En ook dat kan heel veel inzicht geven.

• Ik heb een dringende vraag en wil snel terecht voor een familieopstelling. Wat kan ik doen?

  Als je op zoek bent naar een familieopstelling, kun je daarvoor terecht in onze 1- en 2-daagse workshops Familieopstellingen. Zie hier voor de data:
  Familieopstellingen

  De workshops zitten vrij snel vol, maar het is vaak nog wel mogelijk om je voor een wachtlijst aan te melden. We nemen dan direct contact met je op als er een plek is vrijgekomen.

  Als je echt omhoog zit en graag zo snel mogelijk aan de slag wilt, kunnen we je ook doorverwijzen naar collega’s die door ons opgeleid zijn en met wie we samenwerken.

• Worden familieopstellingen vergoed door de ziektekostenverzekering?

  Nee, over het algemeen niet. Niettemin kan het zinvol zijn om een factuur toch in te sturen. Hoe meer mensen dit voorleggen aan hun ziektekostenverzekeraar, des te meer kans dat een verzekeraar besluit dit in het pakket op te nemen.

Naar alle veelgestelde vragen